Merhabalar ben Hazal, bundan sonra tutunamayanlar.net in fotokritik bölümünde fotoğraf okumalarıyla birlikte olacağız.


"Benim için fotoğrafçılık, kişisel hayatımdaki izlenimleri veya yaşadığım toplumun hayatını kaydetmek için kullanılan araçlardan çok daha fazlasıdır. Benim için, fotoğraf günlük yaşamda dikkatimi çeken diğer şeylerin ortasında merkezi, zihinsel ve dengeleyici bir nokta olarak hizmet ediyor. Bu, deli bir dünyada sığınmaktan mutluluk duyduğum bir cennet, akıl sağlığı bir adadır. "diyor Felix Lupa.

Felix Lupa, o zamanlar Sovyet birliği olan Ukrayna'da doğan bir sokak ve belgesel fotoğrafçısıdır. O’nun fotoğrafları için “sokak fotoğrafları” nın olağanüstü üslubudur ifadesi kullanılır.

Ted Grant: İnsanların fotoğraflarını renkli olarak çektiğinizde, onların giysilerini görüntülemiş olursunuz. Oysa onları siyah beyaz fotoğrafladığınızda, ruhlarını görüntülersiniz. der. Bu konuda Felix Lupa, Ted Grant kadar katı düşünmese de, fotoğraflarında siyah beyazı renkli olanlara çok zaman tercih etmektedir.

İnceleyeceğimiz bu Felix Lupa’ya ait fotoğraf, yine siyah beyaz çekilmiştir.

İlk olarak fotoğrafta önden arkaya doğru bir akış göze çarpmaktadır. Ön tarafta koşan genç bir adam, hizasında ağır yürüyen yaşlı adam, istikametleri farklı olmakla birlikte hizaları eşittir.

İlk bakışta koşan adamın dinamizmi dikkat çekerken biraz sonra gözleriniz yaşlı adamda bir duraksama yaşayacaktır. Sonrasında uzun kumsalın sonunda sizi bekleyen ve uzaklıktan ötürü çok seçilemeyen bir adam,deniz feneri ve kulübemsi bir yapı vardır.


İyi fotoğrafların çoğunda rastladığımız geometrik formlar burada da kendini fotoğraftaki en belirgin form olan üçgen form şeklinde göstermiştir. Ayrıca fotoğrafta dairesel ve dikdörtgensel formlara da rastlıyoruz.

Kumsala doğru uzayan gölgelerden, öğle vakti çekildiğini düşündüğümüz fotoğrafta kadraja dahil olan objeler düzenli ve göz yormadan fotoğrafa yerleşmiştir.

En sonda dizili taşlar kendi arasında ritim duygusu oluşturduğu gibi fotoğrafın bitiş noktasını da belirlemiştir.

Kostümlere bakıldığında günümüzden çok uzak bir zamanda çekilmediği söylenebilir. Lekelerin(obje) yerleştirilme şekli denge duygusunu desteklemiş ve bu anlamda fotoğrafı başarılı kılmıştır

Ama burada asıl odak noktamız genç adam ve yaşlı adam. Genç adamın canlı, dinç, güçlü ve hareketli bir yapı sergilemesi resme dinamiklik katarken diğer yanda yaşlı adamın durgun, düşünceli, güçsüz hali durgunluk hissi uyandırmıştır. Burada yaşlı adamın fizyonomik bir okumasını yapamasak bile hem genç olanın tam tersi olduğunun hissedilmesi hemde fiziksel hareketlerin, şekillerin ve ona ait görsellerin(baston gibi) yorumlanması ile bu sonuçlara varabiliriz.


Yaşlı adam ile genç adam arasında uzanan düz bir doğruyu göz kendinden seçmektedir. Yaşlı adam bir adım daha ileride olsaydı, fotoğraf denge ve bütünlük hissini kaybeder ve başka türlü bir okumaya açık hale gelirdi. Ya da genç adamın koşar vaziyette değil, yürür vaziyette çekilmesi fotoğrafçının iletmek istediği mesajın etkisini azaltır yahut yok ederdi. Böylelikle bütün öğelerin, eylemlerin birbirini tamamlayıcı unsurlar olduğunu söyleyebiliriz.

Objelerin birbirlerine göre konumları, çekim mesafesi, fotoğrafın anlam bütünlüğünün oluşması için önemli göstergelerdir.

Fotoğrafın gücünü aldığı asıl alan zıtlıklardır.

Kontrastın fotoğraflarda renk, doku, ışık, gibi çeşitli yerlerde kullanıldıklarını biliyoruz. Bu fotoğrafta genç-yaşlı, hareketli-durağan, uzak-yakın, kara-su gibi kontrastlar biçimsel kontrast olarak gösterilebilir. Kompozisyonunu ve özünü bu zıtlıklardan beslenerek oluşturmuştur.

Felix biçimsel ve içeriksel zıtlıkları kullanarak insanın algılayacağı biçimde birinin yokluğu karşısında zıttının bir anlam karşılığının olamayacağını bir nevi bu fotoğrafta hissettirmiştir.



Bu fotoğrafa baktığımızda fotoğrafçı biçimsel kontrasttan yararlanarak bize anlatmak istediğini anlatıyor ancak anlatmak istediğinin dışında başka bir şeyle karşılaşmıyoruz. Çünkü izleyiciye açık alan bırakılmamıştır.

Var olan zıtlıklar birbirini nötürlemiş ve izleyici bir şey anlayamadan başlangıç noktasına geri dönmüştür. Yaşlı-genç, güçlü-zayıf, uzak-yakın ilişkisi arasındadır izleyicinin seyri. Fotoğraf akılda kalıcıdır,ancak derinliksizdir. İzleyici ise yalnız izleyici.


Bir iyileştirme önerisi olarak fotoğrafta ki genç adam kadrajdan çıkarılınca fotoğraf izleyicisiyle bir ilişki içine girebiliyor.

Okunmasını istediğiniz fotoğraflarınızı, sitemizin, “çektiğiniz fotoğraflar” bölümünde paylaşırsanız elimizden geldiğince yorum yapmaya çalışacağız.
Hazal EKİNCİ