Rob Stothard' ın Objektifinden Kiev Eylemleri

Sanatçının fotoğraflarından önce Ukrayna da neler oluyor...

Ukrayna’da bir çok şehirde meydanlarda Ukrayna’nın, Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşmasını imzalamadan masadan kalkması protesto ediliyor. Ukrayna'nın başkenti Kiev'de dün gece polis Avrupa Meydanı’nı protestoculardan temizleme girişiminde bulundu. Gerekçe olarak da yılbaşı için meydana çam ağacı dikileceği gösterildi. Meydanı boşaltma operasyonu başarısız oldu diyebiliriz. Çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu bir çok insan yaralandı. Orantısız güç kullanma eleştirilerine muhatap kalan emniyet müdürü ise istifa etti.

Ukrayna’da insanlar ilk etapta Rusya yanlısı ve Avrupa Birliği yanlısı olarak bölünüyor. Varsıllaşma ve gelişme için bu kapılardan gelecek yardımlardan medet umuluyor. Cumhurbaşkanı Yanukoviç AB’nin Ukrayna’nın ekonomik yardım paketi beklentilerini karşılanmadığını açıkça belirtiyor. Rusya’nın ne verdiğini şimdilik bilmiyoruz. İnsanlar da gerek yaşam içinde gerek ülke politikasına bakışta politikacılardan pek farklılaşmıyorlar. Avrupa Birliği’ne girince hayatlarının bir sihirli değnek değmiş gibi değişeceği yanılsamasına sahipler. Kriz öncesi ülkeye giren sıcak para ve banka kredileri ile gelen ‘bolluk’ ve eğlenceyi tekrar yaşamak umudundalar.

Protestoların en aktif aktörlerden Partiya Svoboda (Özgürlük Partisi) milliyetçi söylemlere sahip. Yeni yeni palazlandırılmaya çalışılan Ukrayna milliyetçiliğini beslemek için Ukraynaca’nın ezildiği üzerine ajitasyonlar yaparak, milli acılar uydurarak, milli kahramanları Stepan Bandera’nın heykellerini açarak, sürekli polemiklere girerek gündemde kalmayı başarıyorlar. Milli kahramanları Bandera ömrü boyunca Sovyetler karşıtı mücadele vermiş, 2. Dünya Savaşı sırasında Nazilerle beraber bir çok kirli işe karışmış bir kişi. Turuncu Devrim sonrası Cumhurbaşkanlığı yapan Yuşenko tarafından kendisine Ukrayna Kahramanı Madalyası verilmişti. Yanukoviç’in cumhurbaşkanlığı sırasında ise bu ünvanı geri alındı.

Svoboda Partisi genç, aktif ve agresif bir üye profiline sahip. Sempatizan yakalamak amacı ile halkın duyarlılık gösterdiği her türlü probleme sahip çıkıyorlar, eylemler düzenliyorlar. Eylemleri oldukça agresif ve şiddet içerikli.

Sağcı göstericiler haç gibi semboller kullanıyor:


Komünist Parti’yi ve kitlesini ise bu tür eylemlerde görmek pek mümkün değil. Parti kitlesinin büyük çoğunluğunu 60 yaş üzeri insanlar oluşturuyor ve bunu değiştirmek için önemli bir gayretin olduğunu söylemek de gerçekçi değil. Sovyetler Birliği deneyimini yaşamış ve onu özleyen kitleyle nostaljik bir ilişki kurmak ve politikayı bundan ibaret görmek gibi bir tarzları olduğunu söyleyebiliriz. Tek propaganda konuları Sovyetler Birliği’ne dönüş üzerine. Son parlamento seçimlerinde “Ülkeyi halka geri verin!”, “Parasız sağlık, eğitim!” sloganları ile oylarını ikiye katlamayı bildiler ve % 10’un üzerinde oy aldılar. Ancak bu güçleri ile bu amaca ilişkin bir eylem yaptıklarına tanık olunmuş değil. Zaporoje şehrinde parti binası önünde açtıkları Stalin heykeli ile Rusça dilinin özgürce kullanılması üzerine reklam panolarına verdikleri ilanlar dışında pek ortalıkta görünmüyorlar. İki sene önce Nikolaev şehrinde, şehrin önde gelenlerinin çocukları tarafından tecavüz edilen ve yakılan Oksana’nın durumunun tartışıldığı bir programda parti genel başkanı ölüm cezasını geri gelmesi gerektiğini düşündüklerini söyledi. AB tartışmasında ise kararın bir referandum ile verilmesi gerektiği yönünde propaganda yaptılar.

Alanda aktif rol alan diğer bir aktör de Yanukoviç’in seçim zaferi sonrasında 7 yıl hapis cezası alan Timoşenko yanlıları. Timoşenko yanlılarının çeşitli nedenlerle açtıkları protesto çadırları şehrin en kalburüstü caddelerinden Kireşatik kaldırımlarıdan hiç eksik olmaz. Hatırlanacağı gibi, Turuncu Devrimin bir diğer aktörü olan batı yanlısı Timoşenko, iktidarı döneminde Rusya’dan pahalı gaz alarak ülkeyi zarara sokmaktan dolayı 7 yıl hapis cezası almıştı.

Meydandaki insanların orada bulunma nedenleri ile ilgili kesin bir şey söylemek doğru olmayacaktır. Turuncu Devrim’in yarattığı hayal kırıklığı üzerine, ekonomik krizle birlikte sıcak paranın da ülkeden çıkması insanların yaşamlarını iyice zorlaştırmış durumda. Bir çok basit tüketim maddesi ihtiyacını bile ithal eden ve bu yüzden hiç de ucuz olmayan ülkede doktor, öğretmen maaşları 250 dolar seviyesinde. Sovyet döneminde çalışıp emekli olmuş insanların emekli maaşları 150 dolar civarında. Bürokrasi ve rüşvet her yerde bıktırıcı bir hal almış durumda. Ülkede mevcut bir sosyal güvence sistemi yok. Sağlık ve ilaç ücretleri çalışanlar için dahi ücretli. Ciddi bir hastalığa yakalanan insanların tedavi ve ilaç masraflarını karşılamak için evlerini satmaları ya da varsa tüm birikimlerini harcamaktan başka bir çareleri yok. Genç nüfusunun büyük kısmının ümidi ülkeyi terk etmekte. Eyleme katılan insanlar televizyon röportajlarında çocuklarının ya da kendi geleceklerinden duydukları endişeleri belirtiyorlar. Eylemlerin bu amaca hizmet edip etmeyeceği bu karmaşık politik ortamda belirsizliğini koruyor.

Devrim DEMİRPOLAT
Kaynak: $2